Voeding als medicijn?
Sinds vorig jaar geven we met zijn allen evenveel uit aan gezondheidszorg en medicijnen als aan voeding- en genotsmiddelen: beiden ongeveer 14,5% van het nationaal inkomen. Een bizarre situatie.
Voeding is het probleem maar ook de belangrijkste oplossing. Over voeding als probleem is al langer consensus onder wetenschappers en professionals. Intussen is dat er gelukkig ook over voeding als oplossing. Voeding als therapeutische optie, dat wil zeggen: ‘het specifiek inzetten van voedingsmaatregelen teneinde het beloop van chronische ziekten gunstig te beïnvloeden’. Met name bij cardio-vasculaire aandoeningen, diabetes type 2, nierziekten en darmaandoeningen valt met voeding veel gezondheidswinst te halen*. Tegelijk wordt geconstateerd dat voeding vrijwel niet wordt ingezet bij de behandeling van deze ziekten.
In Nederland hebben meer dan 1 miljoen mensen diabetes type 2. Niet alle mensen zijn bewust met eten bezig en kunnen met voorlichting geholpen worden. Zelfs al zijn ze ‘bewust onbekwaam’, dan nog vereist het een enorme hoeveelheid begeleiding en voorlichting om tot gedragsverandering te komen. De Richtlijnen Goede Voeding (Gezondheidsraad 2015) zeggen: ‘Eet meer plantaardige voeding en minder dierlijk’. Concreet: meer dan 200 gram groenten, 200 gram fruit, 90 gram volkoren producten, 15 gram noten, enkele porties zuivel, vaker vette vis, meer thee. En minder vlees. Bij Ekomenu doen we er nog een schepje boven op: 200-400 gram groenten en veel vega(n) gerechten.
Maar gezonde richtlijnen zijn niet voldoende. Hoe vertaal je ze naar de praktijk van alledag? Probeer in de supermarkt maar eens heelhuids de kassa te halen. En wanneer we buitenshuis eten is de verleiding tot ongezond eten nóg groter. Reclame is er vooral voor verwerkte voedingsproducten die niet passen in de richtlijnen. Ongemerkt nemen we dagelijks 200 beslissingen over ons eten. Volgens onderzoek zien we gemiddeld 1546 uitingen per dag, inclusief reclame- boodschappen op supermarktverpakkingen. Ongemerkt worden we enorm beïnvloed in onze keuzes. Deze ‘obesogene omgeving’ is het grootste probleem en die krijgen we niet veranderd zonder radicale oplossingen.
Hoe kunnen we ongemerkt in een gezonde routine komen?
Een perspectiefvolle verandering in de voedingsketen is de opkomst van het online bestellen. Het zorgt voor een radicaal andere manier van kopen en eten. Je kiest vanuit recepten of weekmenu’s, ingrediënten zijn meer op maat en er is minder waste. Je kan makkelijk herhalen, je wordt minder afgeleid door ongezonde producten en je komt minder in de ongezonde supermarkt. Volgens Amerikaans onderzoek besteden we op internet ook minder dan in de supermarkt vanwege meer op maat inkopen en minder afleiding. Mooi meegenomen!
Hoe kunnen we deze ontwikkelingen bijvoorbeeld gebruiken om mensen van bijvoorbeeld diabetes type 2 af te helpen? Gaan we inzetten op intensieve begeleiding, voorlichting en dieetadvies? Of gaan we de consument verleiden met lekker eten in een gemakkelijk vol te houden routine? Vanuit Ekomenu werken we volgens deze laatste aanpak met bijvoorbeeld het diabetes menu.
www.ekomenu.nl.
Radicale verandering is nodig om ons weer lekker te laten voelen. Wat zijn jouw ideeën hierbij?
Laat het me weten! j.stroeken@ekomenu.nl
Jack Stroeken
*De Kennissynthese is uitgevoerd in opdracht van ZonMW, door een team van deskundigen van Wageningen Universiteit en Research (WUR), het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het RadboudUMC.